De sabotagelijn

Wie samenwerkt heeft er ervaring mee, het saboteren van een overleg. Dit doen we op gezette tijden allemaal, zakelijk, in een vergadering of bijeenkomst, of privé met Kerst, bij het sporten of de verjaardag van een familielid.

Nou klinkt sabotage vrij zwaar, en dat is het niet altijd. De term sabotagelijn komt uit de school van Deep Democracy. In het gedachtengoed van Deep Democracy wordt het beeld van de ijsberg gebruikt. Alles onder water is er wel, maar niet zichtbaar voor de ander of de groep. Dat wordt ook wel de onderstroom genoemd. Het doel van Deep Democracy is de waterlijn zo laag mogelijk krijgen, zodat er zoveel mogelijk voor eenieder zichtbaar is. Het is er, het speelt een rol en heeft invloed en dan kan je het maar beter zichtbaar hebben. Alles wat een rol heeft en zichtbaar is draagt bij aan een goed besluit. De sabotagelijn is een lijn met gedragingen die laten zien dat er zich iets in de onderstroom bij de mensen roert. Dat is goed om te weten, want zaken die zich roeren, maar niet geadresseerd worden, rommelen door en worden groter. Hoe harder de onderstroom zich roert, hoe heftiger het sabotage gedrag.

We hebben allemaal een onderstroom die zich op tijden roert. Ook hebben we allemaal zo onze eigen voorkeuren aan gedragingen. Ik maak vaak grapjes, die kunnen ook heel sarcastisch worden. Ik stop met communiceren, zit dan met mijn gedachten heel ergens anders, luister niet meer en doe niet meer echt mee, zonder dit te zeggen. Opzettelijke tegenwerking en vertrek kan ik ook doen, als het me echt dwars zit. Beter is het natuurlijk om eerder aan te geven dat mijn onderstroom zich roert.

Als je wilt oefenen met het herkennen van de sabotagelijn is het kijken naar bijvoorbeeld Dreamschool, Big Brother, Temptation Island, Robinson Island of Wie is de Mol heel interessant. Sabotage gedrag vindt doorlopend plaats, soms zelfs nog uitgelegd door de deelnemers voor de camera.

De onderstroom roert zicht vaak als:

• als het spannend wordt;
• als er onzekerheid een rol gaat spelen (kan ik dat, wil ik dat etc);
• als men in het spotlight moet gaan staan;
• als het wat chaotisch of onduidelijk wordt;
• als er in relationeel gebied al eerder wat schade is opgetreden.

In je eigen team, klas of familie zijn er genoeg mogelijkheden tot oefenen met herkennen van sabotagegedrag. Ook is het een mooie oefening om te kijken wanneer jij begint met saboteren. In welke situaties, of bij welke vraagstukken of, nog directer, bij wie?

Dat de onderstroom zich roert staat vast. De winst zit in het gebruiken van die informatie om als team en als individu te groeien. En om ervoor te zorgen dat de onderstroom tijdig op tafel komt, voordat men escaleert in sabotagegedrag.